Vào tháng 4 năm 2010, một vi rút gây bệnh trên vịt lây lan mạnh trong các vùng nuôi vịt ở Trung quốc, ngay cả vào mùa thu khi không hoặc có rất ít muỗi hoạt động ở miền Bắc Trung Quốc. Các vịt bị ảnh hưởng là các vịt siêu thịt (bao gồm vịt Pekin, vịt Muscovy và vịt Mallard) biểu hiện triệu chứng lâm sàng là gây giảm đẻ. Ở một số trại vịt, bệnh đang lưu hành, làm cho vịt sinh sản giảm đẻ nghiêm trọng, hao hụt đầu con ở vịt thịt, vịt hậu bị. Hãy cùng
Fivevet tìm hiểu về hội chứng bệnh này.
Đặc điểm bệnh
Hội chứng giảm sản lượng trứng trên vịt do vi rút (Duck Egg Drop Syndrome Virus - DEDSV) là một bệnh mới xuất hiện, gây ra bởi Flavivirus được phân lập từ vịt tại Trung Quốc. Bệnh ảnh hưởng đến cả vịt thịt và vịt đẻ trứng, làm giảm đáng kể năng suất, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người chăn nuôi. Đây là dịch bệnh đầu tiên trên vịt có nguyên nhân từ Flavivirus và đã gây tác động lớn đến ngành chăn nuôi vịt, đặc biệt tại Trung Quốc, Việt Nam và Thái Lan.
DEDSV lan truyền rộng rãi tại các khu vực chăn nuôi vịt ở Trung Quốc, bao gồm An Huy, Bắc Kinh, Hà Bắc, Phúc Kiến, Quảng Đông, Quảng Tây, Giang Tô, Giang Tây, Sơn Đông, Chiết Giang. Vi rút này có thể lây nhiễm qua chim và muỗi, đồng thời lây lan gián tiếp qua môi trường, phân thải, thức ăn, nước uống và thiết bị vận chuyển, khiến việc kiểm soát dịch bệnh gặp nhiều khó khăn.
Nguyên nhân bệnh
Các nghiên cứu về dịch tễ học, nuôi cấy vi rút và phân tích chuỗi gen đã xác nhận rằng hội chứng giảm sản lượng trứng trên vịt do một chủng Flavivirus mới gây ra, được gọi là Baiyangdian virus (BYDV). Chủng vi rút này có mối quan hệ gần gũi với Tembusu vi rút (TMUV) nhưng vẫn tồn tại những khác biệt đáng kể.
Việc phân tích các chuỗi gen và polyprotein của BYDV cho phép so sánh đặc điểm kháng nguyên và khả năng đáp ứng miễn dịch giữa hai loại vi rút. Những kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng DEDSV và Tembusu vi rút là hai chủng khác biệt về mặt sinh học và miễn dịch, góp phần vào việc hiểu rõ hơn về tính chất bệnh lý và cách phòng ngừa dịch bệnh này.
Các Flavivirus là vi rút RNA chuỗi dương đơn được xếp vào giống Flavivirus, họ Flaviviridae với trên 70 serotype. Chúng gây các triệu chứng từ sốt nhẹ, viêm não, sốt xuất huyết, hội chứng shock,… gây chết ở cả người và động vật. Hầu hết các Flavivirus được truyền lây qua vector là các chân đốt hút máu, bao gồm muỗi, ve và một vài Flavivirus được cấy từ các vector không gây bệnh trên người hay động vật.
Triệu chứng
Vịt đẻ đặc trưng bởi giảm năng xuất trứng. Lượng thức ăn của vịt đẻ giảm đột ngột. Sau 2-3 ngày sản lượng trứng giảm mạnh. Sau 1-2 tuần sản lượng trứng giảm từ 80-90% còn 10%, sản lượng trứng có thể khôi phục lại sau 30 ngày. Tiêu chảy phân xanh màu nõn chuối.
Viêm não là biểu hiện đặc trưng ở vịt con khi mắc bệnh. Một số con có biểu hiện đi lại bất thường, khó khăn hoặc liệt, biểu hiện thần kinh.Tỷ lệ chết dao động từ 5-15% tuỳ thuộc vào điều kiện chăm sóc. Nếu bội nhiễm có thể chết 30-50% đàn.
Đứng không vững, hai chân dạng ra khi đi, chân cô giật, đầu gối co giật. Dễ lăn ngã khi đi, ngã ngửa, bụng hướng lên trên, chân bơi bơi như mái chèo, cuối cùng chết do kiệt sức vì đói, khát.
Bệnh tích:
Bệnh gây ra tình trạng lách sưng to, tăng sinh và sung huyết. Cơ tim xuất hiện thoái hóa và hoại tử dạng vằn, với màu trắng như luộc và tích tụ dịch trong xoang ngực. Gan sưng lớn, có màu nhạt hoặc vàng, trong khi xoang bụng chứa dịch vàng. Dạ dày cơ bị bong tróc. Niêm mạc ruột cho thấy tình trạng xuất huyết, cùng với hiện tượng phù nề, xuất huyết hoặc hoại tử tại tuyến tụy.

Vịt con, vịt thịt: có biểu hiện phù não, màng não có các điểm xuất huyết lan tràn với các kích thước khác nhau và mao mạch máu bị tắc nghẽn.
Buồng trứng xuất huyết nghiêm trọng, các nang trứng viêm, xuất huyết hoại tử hoặc vỡ gây viêm, tắc buồng trứng, thoái hoá buồng trứng, sung huyết, vỡ buồng trứng gây viêm ổ bụng. Ống dẫn trứng phù nề, xuất huyết.
Phòng bệnh
Thực hiện cùng vào cùng ra và chỉ nuôi một loại gia cầm trong trại. Chọn con giống chất lượng có đảm bảo từ nhà cung cấp, tránh mua con giống trôi nổi, nhập nhiều nguồn sẽ khó quản lý nguồn giống và gây lây lan dịch bệnh qua con giống.
Thực hiện việc chăn nuôi tuân thủ an toàn sinh học, tăng cường nâng cao sức đề kháng và tạo ra môi trường sống phù hợp nhất cho vịt. Tuân thủ và thực hiện nghiêm ngặt chương trình vắc xin phòng bệnh trên vịt. Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin như:
Five-VGV,
Five-DTV,
Five-AI (H5N1, H5N6),
Five-Coryvac RA,…
Tăng cường trợ sức, trợ lực cho đàn vịt bằng các loại thuốc bổ trợ (Vitamin, khoáng chất,…) và men tiêu hoá sống như
Five-Aminovit super,
Five-Masol Forte,
Five-Mix nhân sâm,
Five-Multivit,
Five-Mix lyte,
Five-Men tiêu hoá,
Five-Men sống,
Five-Enzym,
Five-Prozyme 5way,…
Khi thời tiết thay đổi cần chủ động điều trị dự phòng các bệnh nhiễm khuẩn bằng kháng sinh chọn một trong các thuốc sau:
Five-Ampicon,
Five-Amoxcin super,
Five-AmoxClav,
Five-Anticoc,
Five-Oxonic,
Five-Oxytetra 50%,
Five-Doflo,…
Định kỳ tẩy giun sán cho đàn vịt đẻ dùng một trong các thuốc sau:
Five-Alben.100 Oral,
Five-Ivertin.100 Oral,
Hado-Levasol,
Five-Fenbenzol,…
Kiểm soát và thực hiện tốt các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi. Phun sát trùng chuồng trại định kỳ 1-2 lần/tuần. Dùng một trong các thuốc sau:
Five-Iodine,
Five-BGF,
Five-B.K.G,
Five-Perkon 3S,… Định kỳ 3 tháng thay một loại thuốc sát trùng.
Phát quang bụi rậm, cây cỏ và khơi thông cống rãnh. Diệt bọ gậy và định kỳ diệt ruồi muỗi trong và ngoài chuồng nuôi. Dùng một trong các thuốc sau:
Five-Kill Fly I,
Five-Kill Fly T,
Five-Larva Kill,
Five-Cymethrin,
Five-Permethrin,
Five-Tox,…
Phòng bệnh bằng vắc xin: dùng vắc xin nhược độc đông khô cho vịt thịt, dùng vắc xin chết tiêm cho vịt đẻ. Với vắc xin phòng bệnh giảm đẻ do Flavivirus cần chọn vắc xin có thương hiệu nhà sản xuất để tiêm thử nghiệm trước, sau đó sẽ lập thành quy trình phòng.
Để ngăn chặn chuỗi lây lan của bệnh, cần thực hiện cách ly giữa các đàn trong một khoảng thời gian hợp lý. Sau khi thu hoạch, chuồng trại phải được để trống từ 6-8 tuần trước khi tái sử dụng. Đối với các trại đã xuất hiện dịch hoặc nằm trong khu vực có dịch, cần ngưng nhập đàn mới và tiến hành khử trùng, tiêu độc hàng ngày để giảm thiểu nguy cơ phát tán và tái nhiễm bệnh.
Can thiệp khi bệnh xảy ra
Cần nâng cao sức đề kháng cho đàn vịt:
Dùng kháng thể vịt, ngan tiêm điều trị cho vịt, dùng chế phẩm kháng vi rút
Five-Anti Vius pha 1ml/1-2 lít nước uống liên tục 5-7 ngày.
Dùng một trong các thuốc sau hạ sốt:
Five-Para.C,
Five-Cảm cúm,
Five-Parmelox 3in1,
Five-Mexicam,…
Dùng một trong các thuốc sau nâng cao sức đề kháng:
Beta-Glucan.C,
Five Masol,
Five-Mix lyte,
Five-Vitamin C,…
Dùng các chất bù điện giải:
Five-Chống nóng giải độc,
Five-Lyte Oral,
Five-Vit KC.Lyte,
Five-Điện giải Gluco,
Five-Mix lyte,
Five-Điện giải C sủi,
Hado- Điện giải.B.Comlex,…
Các chất giải độc gan thận:
Five-Orgamin,
Five-Bogama,
Five-Giải độc gan,
Hado-Mebitol,…
Chăm sóc nuôi dưỡng đàn vịt thật tốt, cung cấp đủ thức ăn, nước uống đảm bảo vệ sinh, nuôi đúng mật độ theo độ tuổi của vịt, phòng bệnh định kỳ giúp bà con chăn nuôi thành công!
Xem thêm: