BỆNH ĐẦU ĐEN TRÊN GÀ: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ GIẢI PHÁP PHÒNG TRỊ

Bệnh đầu đen (Histomoniasis) là một bệnh ký sinh trùng do đơn bào Histomonas Meleagridis gây ra trên gà, phổ biến hơn ở gà tây. Bệnh còn được gọi là viêm gan ruột truyền nhiễm hoặc bệnh kén ruột thừa. Gà thường bị bệnh khi ăn phải trứng giun kim có chứa Histomonas. Đây là một căn bệnh lây lan nhanh, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi gia cầm. Tại Việt Nam, bệnh đầu đen trên gà được phát hiện vào năm 2010 và ngày càng gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt là ở các mô hình chăn nuôi thả vườn, thả đồi. Fivevet khuyến cáo người chăn nuôi cần hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, biện pháp phòng ngừa và điều trị căn bệnh này để có thể nhanh chóng ứng phó và giảm thiểu rủi ro về kinh tế.
 

1. Đặc điểm bệnh đầu đen trên gà
- Bệnh do ký sinh trùng đơn bào có tên là Histomonas Meleagridis ký sinh gây ra. Gà từ 2-6 tuần tuổi dễ mắc bệnh nhất, ngay cả gà từ 3-4 tháng tuổi cũng có thể bị bệnh.
- Bệnh thường xảy ra vào những tháng có thời tiết nóng ẩm. Từ cuối xuân đến đầu mùa thu. Đôi khi thấy xuất hiện ở gà giò và gà to cả vào mùa đông ở dạng mang trùng.
- Thường xảy ra ở gà nuôi bán chăn thả, gà tây nhạy cảm nhất.

2. Phương thức truyền lây bệnh đầu đen
- Lây truyền qua đường ăn uống, bởi dùng chung máng ăn, uống, qua chất độn, môi trường chăn thả có chứa mầm bệnh Histomonas Meleagridis.
- Lây truyền gián tiếp là giun kim Heterakis galline, qua gà ăn phải trứng giun kim có chứa mầm bệnh. Sau khi xâm nhập vào cơ thể gà, histomonas kí sinh ở gan và manh tràng gây bệnh, mầm bệnh được đào thải qua trứng giun kim và trực tiếp qua phân, tạo thành vòng lây nhiễm và gây bệnh ra đàn gà.
- Mặt khác, sau khi bị thải ra cơ thể gà, trứng giun kim lại được giun đất ăn vào, tồn tại rất lâu trong môi trường của khu vực chăn nuôi. Do đó, bệnh rất khó thanh trừ hoàn toàn ở những khu vực chăn nuôi đã từng xảy ra bệnh, tỉ lệ tái phát cho những đàn sau luôn rất cao.

3. Triệu chứng khi gà mắc bệnh đầu đen
- Sau khi xâm nhập vào cơ thể trong vòng 7-12 ngày. Bệnh khiến gà có biểu hiện lờ đờ, chán ăn, sã cánh, xù lông.
- Gà đột nhiên sốt cao 43-44^oC, nhưng thấy lạnh nên đứng im, rụt cổ, nhắm mắt, rúc đầu vào cánh và tìm nơi ấm áp để sưởi ấm.
- Tiêu chảy phân vàng, đôi khi có máu trong phân, phân dạng giống gạch cua, phân nước có thỏi phân sống ở giữa.
- Da mép và da vùng đầu có màu xanh xám hoặc thậm chí xanh đen. Vì vậy bệnh được gọi là bệnh đầu đen.
- Mặt hốc hác, tái nhợt.
- Gà bệnh chết rải rác và thường chết vào ban đêm.

4. Bệnh tích bệnh đầu đen trên gà
Khi mổ khám nghiệm, các tổn thương tập trung ở gan và manh tràng:
- Gan sưng to gấp 2-3 lần, trên bề mặt gan có các ổ hoại tử giống như đá hoa cương.
 

- Manh tràng bị viêm sưng, thành manh tràng dày hơn nhiều lần. Có máu nhớt trong chất chứa như máu cá hoặc màu nâu như bệnh cầu trùng hoặc tạo thành kén đặc, rắn chắc màu trắng (hay gọi là bệnh kén ruột).
 

- Trong một số trường hợp, manh tràng tăng sinh dày lên, không có chất chứa bên trong nhưng máu tươi bắt đầu khô lại. Điều này thường thấy ở những đàn gà mắc bệnh cầu trùng cấp ỉa máu tươi, sau đó kế phát bệnh đầu đen.

5. Giải pháp phòng bệnh đầu đen hiệu quả
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Fivevet khuyến cáo người chăn nuôi sử dụng các biện pháp sau:
- Thực hiện biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, sau mỗi lứa nuôi phải vệ sinh sát trùng sạch chuồng nuôi, dụng cụ chăn nuôi và bãi chăn thả theo khuyến cáo. Sau đó, rửa sạch toàn bộ dụng cụ chăn nuôi máng ăn, máng uống rồi ngâm trong bể có pha các dung dịch sát trùng như Five-Iodine, Five-B.K.G, Five-Perkon 3S hoặc Five-BGF 2-3h bỏ ra phơi khô.
- Rắc vôi bột nên toàn bộ nền chuồng, sau đó bơm nước vào để ngâm và dùng chính nước vôi đó để cọ rửa vách chuồng, tường bao, hành lang chuồng nuôi.
- Sau khi chuồng được vệ sinh và để chuồng khô, buông bạt che xuống và dùng các chất sát trùng như Five-Iodine, Five-B.K.G, Five-Perkon 3S, Five-BGF để phun toàn bộ khu vực bên trong, bên ngoài chuồng nuôi và bãi chăn thả. Hoặc dùng foocmon, thuốc tím xông chuồng và dụng cụ chăn nuôi.
- Không nuôi chung gà với gà tây. Luôn đảm bảo khu vực chuồng nuôi khô ráo, tránh hiện tượng nước đọng. Thức ăn và nước uống phải luôn sạch sẽ.
- Thường xuyên sử dụng các chất bổ trợ là các loại men enzym, vitamin, khoáng như: Five-Enzym, Five-Men sống, Five-Prozym 5way, TW5-Men BHO, Five-Mix (nhân sâm), Five-Multivit, Five-Aminovit super,… nhằm kích thích tiêu hóa và hấp thu thức ăn, giúp cơ thể vật nuôi khỏe mạnh, tăng trưởng nhanh và chống chịu bệnh tật tốt.
- Bổ sung chất điện giải và giải độc để cải thiện quá trình trao đổi chất của cơ thể như: Five-Bogama, Five-Giải độc gan, Five-Mix lyte, Five-No stress super, Five-Vit KC.Lyte, Five-Orgamin,… Liệu trình: 3-5 ngày/lần.
- Sử dụng một trong các loại kháng sinh sau để điều trị dự phòng bệnh: Five-Coryza, Five-Sultrim, Five-Anticoc, Five-Diclacox, Five-Cox 2.5%, Five-Ampro.K Oral, Five-Sprim oral,... sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Sử dụng lần đầu vào giai đoạn 25-30 ngày tuổi, lần thứ 2 giai đoạn 50-55 ngày tuổi. Đối với gà hậu bị, gà đẻ định kỳ cho uống tháng 1 lần. Liệu trình 2- 3 ngày/lần.

6. Điều trị bệnh đầu đen khi gà đã nhiễm bệnh
Nếu gà đã nhiễm bệnh đầu đen, cần can thiệp nhanh chóng:
*Trường hợp bệnh nặng, gà ăn uống kém:
- Kháng sinh đặc trị: Five-S.Prim kết hợp Five-MetaMax.50 và Five-Butasal tiêm theo liều 1ml/10kg thể trọng.
- Giải độc cơ thể, nâng cao sức đề kháng: Sử dụng Five-Bogama, Five-Orgamin, Five-Giải độc gan, Five-Phosris, Five-Acemin B12,...
- Kích thích tiêu hóa: Sử dụng một trong các sản phẩm như Five-Masol Forte, B.Comlex K&C, Five-Bcomlex, Five-Vitamin B1, Beta-Glucan.C, Five-Aminovit super,...kết hợp với Five-Enzym, Five-Men sống, Five-Men tiêu hoá BHO,... Liệu trình liên tục trong 3-5 ngày.
*Trường hợp gà vẫn ăn, uống tốt:
- Kháng sinh đặc trị: Five-Coryza, Five-Anticoc, Five-Sprim oral,... kết hợp Five-Cảm cúm hoặc Five-Para C pha với nước cho uống và dùng liều theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Liệu trình 3-5 ngày.
- Giải độc cơ thể, nâng cao sức đề kháng: Sử dụng Five-Bogama, Five-Orgamin, Five-Giải độc gan, Five-Phosris, Five-Acemin B12,...
- Kích thích tiêu hóa: Sử dụng một trong các sản phẩm như Five-Masol, Five-Bcomplex, Five-Vitamin B1, Five-Gluco KC,... kết hợp với Five-Enzym, Five-Men sống, Five-Prozym 5way,... Liệu trình liên tục trong 3-5 ngày.
 

Bệnh đầu đen trên gà là một trong những bệnh ký sinh trùng nguy hiểm, gây tổn thất nghiêm trọng đối với ngành chăn nuôi gia cầm hiện nay. Bệnh lây lan nhanh thông qua đường tiêu hóa, đặc biệt phổ biến ở mô hình chăn thả như thả vườn, thả đồi. Nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, tỷ lệ chết có thể lên đến hàng chục phần trăm, ảnh hưởng lớn đến năng suất và lợi nhuận. Việc thực hiện tốt các biện pháp an toàn sinh học, vệ sinh chuồng trại định kỳ, bổ sung men tiêu hóa, vitamin kết hợp sử dụng kháng sinh đặc hiệu từ Fivevet sẽ giúp kiểm soát tốt bệnh, đồng thời nâng cao sức đề kháng cho đàn gà. Nếu bạn đang đối mặt với tình trạng bệnh đầu đen trên đàn gà, đừng chần chừ, hãy liên hệ ngay với Fivevet để được tư vấn biện pháp điều trị và phòng ngừa phù hợp, an toàn và hiệu quả nhất.

Câu hỏi thường gặp
1. Bệnh đầu đen trên gà là gì?
Bệnh đầu đen trên gà (Histomoniasis) là bệnh ký sinh trùng do đơn bào Histomonas meleagridis gây ra, phổ biến ở gà thả vườn. Gà bị bệnh có triệu chứng điển hình như da đầu chuyển màu xanh đen, tiêu chảy phân vàng hoặc lẫn máu, viêm gan và viêm manh tràng.
2. Gà mắc bệnh đầu đen do đâu?
Gà mắc bệnh khi ăn phải trứng giun kim chứa mầm bệnh Histomonas. Bệnh lây lan qua đường tiêu hóa, đặc biệt trong môi trường chăn nuôi không đảm bảo vệ sinh. Giun đất cũng có thể lưu giữ mầm bệnh trong thời gian dài.
3. Triệu chứng nhận biết bệnh đầu đen là gì?
Gà bệnh có biểu hiện: sốt cao 43-44°C, xù lông, sã cánh, tiêu chảy phân vàng hoặc có máu, da vùng đầu chuyển sang màu xanh đen. Gà chết rải rác, thường vào ban đêm.
4. Cách phòng bệnh đầu đen trên gà hiệu quả?
Áp dụng an toàn sinh học: vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, phun thuốc sát trùng định kỳ bằng Five-Iodine, Five-BKG. Bổ sung men tiêu hóa, vitamin như Five-Enzym, Five-Multivit để tăng sức đề kháng. Tránh nuôi chung gà và gà tây.
5. Có nên dùng sản phẩm của Fivevet để điều trị bệnh đầu đen không?
Có. Các sản phẩm như Five-Sprim Oral, Five-Coryza giúp điều trị hiệu quả. Kết hợp với Five-Giải độc gan, Five-Men sống hỗ trợ phục hồi tiêu hóa và tăng đề kháng cho gà.

Xem thêm:
- 5S phòng bệnh cầu trùng trên gà hiệu quả
- Giải pháp thúc đẩy chăn nuôi gà hiệu quả
- Giải pháp úm gà mang lại hiệu quả kinh tế cao từ Fivevet