BỘ LỌC TÌM KIẾM Click xem bộ lọc
Theo danh mục

GIẢI PHÁP VỚI STRESS NHIỆT TRÊN HEO NUÔI CÔNG NGHIỆP

Ngày đăng: 05/08/2024

Stress nhiệt là hậu quả của môi trường có nhiệt độ và độ ẩm cao, còn được biết đến là chỉ số nhiệt-ẩm hoặc chỉ số stress nhiệt cho heo. Khoảng nhiệt độ lý tưởng cho heo thường nằm trong khoảng từ 18°C đến 24°C, tuy nhiên, con số này có thể thay đổi tùy theo độ tuổi của heo, tình trạng sinh lý, lưu thông không khí và loại sàn chuồng. Hãy cùng Fivevet tìm hiểu về tình trạng này!

Giải pháp với stress nhiệt trên heo nuôi công nghiệp
1. Stress nhiệt trên heo là gì?
Heo, đặc biệt là heo siêu nạc, rất dễ bị ảnh hưởng bởi sự biến đổi nhiệt độ do cơ thể không có tuyến mồ hôi. Thêm vào đó, do được nuôi trong điều kiện chăn nuôi công nghiệp có thông thoáng kém, thời tiết nóng bức làm giảm khả năng tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của heo. Khi nhiệt độ môi trường vượt quá ngưỡng điều hòa của heo, chúng sẽ gặp phải stress nhiệt.
2. Cơ chế ảnh hưởng của stress nhiệt
Khi cần tự làm mát, heo điều hướng dòng máu từ nội tạng ra bề mặt da. Đồng thời, các mạch máu trong cơ thể phải co lại để duy trì huyết áp, và khu vực chính diễn ra sự co mạch này là ruột. Sự co mạch máu trong ruột làm giảm lượng oxy cung cấp cho các tế bào hấp thụ trong đường ruột, được gọi là tế bào enterocyte. Các tế bào này có vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các độc tố từ ruột xâm nhập vào dòng máu. Enterocytes hình thành các liên kết chặt chẽ để ngăn chặn lipopolysaccharides (LPS), các nội độc tố và vi khuẩn. Khi các tế bào hấp thụ bị thiếu oxy và chết do co mạch, điều này tạo điều kiện cho các độc tố như LPS thâm nhập vào dòng máu, gây ra nhiễm độc huyết (endotoxemia).
Khi các độc tố xâm nhập vào máu, cơ thể phản ứng bằng cách gây viêm nhiễm, dẫn đến tình trạng chán ăn và sốt do stress nhiệt ban đầu. Kết quả là, cơ bắp bị phá vỡ, khiến vật nuôi trở nên lờ đờ và giảm năng suất.
Về mặt sinh lý, các tế bào hấp thụ trong đường ruột trở nên tăng tính thẩm thấu, dẫn đến hội chứng rò rỉ ruột. Stress nhiệt cũng có tác động tiêu cực đáng kể đến sự trao đổi chất.
3. Ảnh hưởng của Stress nhiệt đối với heo
Heo nuôi công nghiệp phát triển nhanh không thích nghi tốt với nhiệt độ cao và độ ẩm cao. Khi nhiệt độ vượt quá 24oC và ẩm độ 80% thì stress nhiệt xảy ra ở heo tăng trưởng, heo nái, heo thịt và đực giống. Khoảng nhiệt độ thích hợp cho heo con theo mẹ và sau cai sữa là từ 24 oC-30 oC.
- Ảnh hưởng tới trao đổi chất:+ Giảm ăn (có thể lên đến 2kg/ngày- gần như không ăn).
+ Giảm tăng trọng (có thể lên đến 500g/ngày- không lớn).
+ Giảm hiệu quả chuyển hoá thức ăn (có thể lên đến 20%).
+ Giảm giá trị thân thịt.
- Mất cân bằng điện giải: Mất khả năng đệm của máu làm máu cô đặc. Đây là nguyên nhân gây ra những ảnh hưởng tới sinh trưởng, sinh sản, phát triển.
- Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản: Giảm khả năng sinh sản của heo nái và hậu bị lên đến 30%, giảm tỷ lệ đẻ, nái chậm động dục trở lại.
- Tăng tỷ lệ chết ở heo nái: Thai bị chết lưu, chết đột tử ở heo nái.
- Tăng tính nhạy cảm với các bệnh kế phát như: Viêm ruột; Đóng dấu lợn; Hội chứng stress ở lợn; Viêm phổi: Viêm màng phổi, bệnh do Mycoplasma,…
- Tăng chi phí đầu tư cho chăn nuôi heo: Đầu tư chuồng lạnh, thiết kế hệ thống điều hoà không khí, hệ thống phun sương,…
3.1. Đối với heo thịt, vỗ béo
Dấu hiệu dễ nhận biết nhất ở heo khi bị stress nhiệt là thở hổn hển, da toàn thân ửng đỏ, giảm ăn hoặc bỏ ăn, uống nước nhiều hơn và bài tiết nước tiểu nhiều, lờ đờ và run cơ.
Nhiệt độ trong chuồng (oC) Nhiệt độ cơ thể heo (oC) Tấn số hô hấp (lần/phút)
32oC 39.6oC 97
21oC 39oC 36

Stress nhiệt không chỉ khiến heo bị suy kiệt mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản và sản xuất của cả đàn heo.

Heo bị stress nhiệt
Ảnh hưởng của stress nhiệt đối với heo:
Điểm cảnh báo Biểu hiện lâm sáng Tần số hô hấp
Không stress nhiệt Heo khoẻ mạnh bình thường, da hồng hào Bình thường
Báo động stress nhiệt Ăn kém, giãn các mạch quản dưới da, hơi ửng đỏ 35-40 lần/ phút
Stress nhiệt nguy hiểm Giảm ăn rõ rệt, da đỏ ửng, thở dốc 80-100 lần/ phút
Stress nhiệt nguy cấp Bỏ ăn hoàn toàn, hổn hển, chết sau vài tiếng. 120-160 lần/ phút
 
3.2. Đối với heo nái hậu bị và heo nái sau cai sữa chờ phối
Stress nhiệt khiến heo chậm động dục, biểu hiện động dục không rõ ràng, thời gian động dục ngắn và không đồng đều giữa các cá thể.
Đối với heo nái trong giai đoạn phối giống: Heo không đạt hưng phấn cao trong khi phối giống, thời gian phối giống ngắn. Số lượng trứng rụng ít.
Nhiệt độ bên trong cơ thể heo nái quá cao có thể dẫn đến làm chết tinh trùng và trứng cũng như hợp tử đã được thụ tinh làm cho số con sinh ra thấp, heo sơ sinh có trong lượng thấp, nhỏ.
3.3. Heo nái mang thai
Stress nhiệt gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển của thai, có thể dẫn đến lốc hoặc sảy thai tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của bào thai.
- Giai đoạn mang thai từ 0-30 ngày: có thể gây lốc, chết hợp tử, heo có thể động dục trở lại hoặc động dục ngầm.
- Mang thai giai đoạn 30-86 ngày: gây chết thai, thai gỗ, không có dấu hiệu động dục lại, do đó khó có thể phát hiện.
- Mang thai 86 ngày đến khi sinh: stress nhiệt gây chết thai, đẻ non, tỷ lệ nái con chết cao. Heo nái sức khoẻ yếu kém, do đó thời gian đẻ kéo dài, heo dễ bị sốt và bị cảm, nhiễm các bệnh lây qua đường sinh dục.
3.4. Heo nuôi con
Lượng sữa đầu tiết ra giảm. Chất lượng sữa đầu cũng không tốt.
- Thời kỳ sau khi sinh là lúc cần tăng cường khẩu phần ăn cho heo mẹ. Tuy nhiên, khi gặp phải stress do nhiệt độ, heo mẹ thường ăn ít đi, dẫn đến lượng sữa nuôi con giảm sút.
- Sữa tiết ra không đạt chất lượng cao, khiến đàn heo con chậm tăng cân, dễ mắc bệnh tiêu chảy và sức đề kháng kém.
- Heo nái thường trở nên khó chịu, dễ cắn con và thậm chí đè chết con. Heo mẹ nằm úp bụng, không cho heo con bú, và tình trạng stress nhiệt làm giảm sản lượng sữa, gây tiêu chảy cho heo con.
3.5. Ảnh hưởng đến heo nọc
Stress nhiệt khiến heo nọc ít có hứng thú trong việc phối giống, làm giảm cả số lượng lẫn chất lượng tinh dịch.
Đối với những heo nọc phối giống bằng cách nhảy trực tiếp, stress nhiệt làm giảm sự hăng hái của chúng, rút ngắn thời gian phối giống, từ đó làm giảm hiệu quả phối giống.
Nếu heo nọc trải qua stress nhiệt trong thời gian dài, phải mất rất nhiều thời gian sau khi nhiệt độ môi trường trở lại bình thường, khả năng sinh dục của chúng mới có thể hồi phục hoàn toàn.
4. Phòng chống stress nhiệt
4.1. Giải pháp dài hạn
Chọn vị trí thoáng đãng, cao ráo để dựng chuồng trại. Hướng chuồng nên theo trục Đông - Tây dọc theo chiều dài.
Đảm bảo chuồng luôn thoáng khí. Khoảng cách giữa các ô chuồng là 10-12m. Hành lang cần có chiều rộng tối thiểu 1,5m.
Trang bị các hệ thống điều hòa nhiệt độ như hệ thống phun sương, phun mưa, hoặc tốt nhất là xây chuồng kín kèm hệ thống làm mát. Chủ động điều khiển nhiệt độ trong chuồng nuôi, tránh hiện tượng chênh lệch nhiệt độ quá cao trong chuồng tại các thời điểm trong ngày (ngày, đêm).
Cung cấp nước đầy đủ cho heo, tạo điều kiện để giúp cho heo có thể tự điều hòa thân nhiệt một cách tốt nhất.
Chỉ tiêu Nái mang thai Nái đẻ Heo 30-70 kg Heo >70kg
Núm uống tự động 2 lít/ phút 2.5 lít/ phút 1 lít/ phút 1.5 lít/ phút
Uống tự do (lít/con/ngày) 15-25 25-45 10-15 15-20

Tránh trường hợp để ánh nắng chiếu trực tiếp vào mặt của heo nái, bằng cách bố trí hướng của chuồng nuôi theo đúng hướng dẫn cũng như trồng các loại cây lâu năm, tán lá rộng trong trại.
4.2. Một số giải pháp can thiệp mùa nóng
4.2.1. Nước và điện giải
Đảm bảo luôn đủ nguồn nước sạch, mát cho heo mọi lúc. Bơm nước lên bể 3 lần 1 ngày, tránh nước phơi nắng cả ngày và nước nóng heo không uống nước là bị khát dẫn đến stress nhiệt.
Gia tăng số lượng máng ăn và máng uống trong chuồng để heo dễ dàng tiếp cận thức ăn mà không cần phải tốn quá nhiều sức hoặc chen lấn. Đảm bảo cung cấp đủ số lượng núm uống và máng uống với kích thước và chiều cao lắp đặt phù hợp cho từng lứa tuổi heo. Hệ thống núm uống nước cần đáp ứng đủ nhu cầu của số lượng heo trong ô chuồng và phải luôn hoạt động hiệu quả (như trong bảng trên). Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về việc đó, nên cung cấp nước bổ sung trong máng để dự phòng.
Cung cấp điện giải và vitamin C hàng ngày vào nước cho heo uống: Sử dụng một trong các sản phẩm sau: Five-Gluco.KC oral, Five-Lyte Oral, Five-Vit KC.Lyte, Five-Vitamin C, Five-Điện giải-C.sủi, Chống nóng giải độc rau má, Hado-Điện giải B.comlex, Five-Gluco.KC,…

Sản phẩm cung cấp điện giải và vitamin C
4.2.2. Nhiệt độ và độ ẩm
Nhiệt độ chuồng nuôi luôn đảm bảo từ 18- 24ºC; ẩm độ < 75%. Giảm thiểu tối đa sự biến động nhiệt độ trong chuồng bằng cách sử dụng nhiệt kế và ẩm kế để giám sát. Khi nhiệt độ vượt quá 25ºC, có thể làm mát bằng cách phun nước lên mái hoặc dàn mát. Nếu độ ẩm quá thấp, hãy lắp đặt các vòi phun sương trong chuồng để duy trì mức ẩm phù hợp.
Bật hệ thống làm mát từ 6h30 sáng đến 19h hàng ngày để hạ nhiệt không khí và ngăn chặn sự tích nhiệt trên trần và các thiết bị.
Sử dụng từ 4 đến 6 quạt, tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường, để duy trì nhiệt độ trong chuồng trong khoảng từ 22ºC đến 25ºC.
Ban đêm đảm bảo duy trì từ 3 - 4 quạt tuỳ điều kiện thời tiết.
Nếu heo mẹ quá nóng, có thể dùng nước lạnh làm ướt cổ cho heo nhưng tuyệt đối không làm ướt heo con.
4.2.3. Điều tiết khẩu phần ăn
Cho heo ăn tự do hoặc chia thành nhiều bữa trong ngày, đặc biệt tăng cường khẩu phần vào buổi sáng sớm và chiều mát. Đảm bảo bật đèn đến 22h để heo có thể hoạt động và ăn uống đầy đủ.
Bổ sung vào khẩu phần ăn men tiêu hoá để heo ăn ngon hơn và hỗ trợ tiêu hoá thức ăn. Dùng một trong các sản phẩm sau: Five-Prozym 5way, Five-Men sống, Five-Enzym, Five-Men tiêu hoá,...
4.2.4. Phòng bệnh định kỳ
- Vệ sinh chuồng trại, máng ăn, máng uống hàng ngày sạch sẽ. Vệ sinh, phát quang bụi rậm xung quanh chuồng nuôi. Định kỳ phun sát trùng dùng một trong các sản phẩm sau: Five-Iodine, Five-BGF, Five-B.K.G, Five-Perkon 3S,…
- Tiêm phòng đầy đủ theo quy trình của trại: vaccine dịch tả, PTH,THT, E.Coli, suyễn heo, PRRS, circo, FMD, APP,…dùng các sản phẩm sau: Five-PRRS gold, Five-Colivac,…
- Trộn kháng sinh dự phòng: Mùa nóng tỷ lệ nhiễm các bệnh kế phát trên heo rất cao nên chúng ta có thể sử dụng kháng sinh trộn để phòng (dựa vào dịch tễ của trang trại và kết quả kháng sinh đồ của trại). Có thể dùng một trong các sản phẩm sau: Five-Amoxcin super, TW5-Amox.600, TW5-Doxy.500, Five-Paflo, Five-Tialin, Five-BMD, Five-Ivertin.100 oral,…

Kháng sinh dự phòng cho heo
 
 

 
Chia sẻ :
Ý KIẾN PHẢN HỒI

BÀI VIẾT LIÊN QUAN