BỆNH TIÊU CHẢY TRÊN BÊ NGHÉ VÀ GIẢI PHÁP TRỊ BỆNH

Bệnh tiêu chảy chủ yếu xuất hiện ở bê nghé dưới 6 tháng tuổi, trong khi trâu bò trưởng thành ít có nguy cơ mắc hơn. Thời điểm bệnh thường xảy ra là vào mùa xuân với thời tiết mưa phùn ẩm ướt hoặc mùa hè khi độ ẩm cao sau những cơn mưa lớn, khiến chuồng trại và bãi chăn trở nên ẩm thấp và ô nhiễm. Bài viết này Fivevet sẽ đưa ra những nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng và cách phòng trị bệnh hiệu quả cho bà con.
1.    Nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy bê nghé
Bệnh chủ yếu xuất hiện ở bê nghé dưới 6 tháng tuổi, trong khi trâu bò trưởng thành ít có nguy cơ mắc hơn. Thời điểm bệnh thường xảy ra là vào mùa xuân với thời tiết mưa phùn ẩm ướt hoặc mùa hè khi độ ẩm cao sau những cơn mưa lớn, khiến chuồng trại và bãi chăn trở nên ẩm thấp và ô nhiễm.
Nguyên nhân gây bệnh:
-       Ngộ độc thức ăn, nước uống: tiêu thụ thức ăn bị hỏng, nhiễm nấm mốc độc hại hoặc hóa chất như thuốc trừ sâu, phân bón hóa học chứa photpho hữu cơ hay kim loại nặng. Thay đổi thức ăn đột ngột hoặc sử dụng thức ăn chứa nhiều nước, đạm và chất béo cũng có thể gây bệnh.
-       Nhiễm khuẩn: các loại vi khuẩn đường ruột như E. coli, Salmonella, vi khuẩn yếm khí thuộc họ Clostridium hoặc cầu khuẩn như Streptococcus thường là nguyên nhân phổ biến.
-       Nhiễm vi rút: các loại vi rút như Rotavirus, Adenovirus, vi rút dịch tả trâu bò, và vi rút viêm ruột bò đều có thể gây tổn thương hệ tiêu hóa.
-       Ký sinh trùng: các loại giun như giun đũa, giun xoắn hoặc sán lá gan, sán dạ cỏ, sán dây, cầu trùng là những tác nhân thường gặp.
-       Nấm và độc tố: một số loại nấm như Candida albicans và các độc tố trong thức ăn, nước uống có thể gây viêm ruột dẫn đến tiêu chảy.
Hầu hết các yếu tố trên đều liên quan đến môi trường sống và chế độ ăn uống, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt để phòng tránh.
2.    Triệu chứng của bệnh tiêu chảy bê nghé
Tất cả các nguyên nhân gây tiêu chảy ở bê nghé đều dẫn đến triệu chứng chung là phân lỏng hoặc toàn nước. Do mất nước liên tục, bê nghé thường gầy yếu, lông xù xì, ăn ít hoặc bỏ ăn, niêm mạc nhợt nhạt. Nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài, cơ thể suy nhược nghiêm trọng, bê có thể run rẩy, không đứng vững. Trường hợp nặng có thể dẫn đến trụy tim và tử vong.
Triệu chứng cụ thể theo nguyên nhân:
-       Do vi khuẩn: phân lỏng, màu xám xanh hoặc vàng, có mùi khắm, lẫn bọt, màng ruột và chất nhầy.
-       Do cầu trùng: phân sền sệt, chứa nhiều niêm mạc ruột, đôi khi lẫn máu tươi hoặc có màu nâu, mùi tanh.
-       Do giun đũa: thường xảy ra ở bê 1-2 tháng tuổi, phân có màu trắng, mùi hôi nồng, sau chuyển sang lỏng, dính quanh hậu môn và khuỷu chân.
Ngoài ra, bê bệnh thường uống nhiều nước nhưng không nhai lại, thức ăn tồn đọng trong dạ dày, dạ lá sách trở nên cứng. Khi tiêu chảy kéo dài, bê bị mất nước trầm trọng, mắt trũng sâu, da nhăn nheo, và nguy cơ tử vong cao nếu không được bổ sung nước và chất điện giải kịp thời.
3.    Điều trị bệnh tiêu chảy bê nghé
Để điều trị tiêu chảy ở bê nghé, bước đầu tiên là loại bỏ nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể: nếu do thức ăn, cần thay đổi khẩu phần ăn để loại bỏ nguồn gây bệnh. Nếu do vi khuẩn, nấm mốc hoặc ký sinh trùng có thể sử dụng kháng sinh hoặc hóa dược phù hợp để tiêu diệt mầm bệnh, diệt ký sinh trùng và xử lý nấm mốc.
*Các biện pháp cần thực hiện:
- Cách ly bê bệnh: đưa bê ra khỏi đàn để tránh lây lan.
- Chế độ ăn uống: giảm hoặc ngừng cho bú, thay vào đó cho ăn thức ăn dễ tiêu như cháo gạo loãng pha chút muối.
- Vệ sinh môi trường: dọn dẹp, khử trùng chuồng trại, đảm bảo môi trường sạch sẽ, khô ráo.
*Điều trị triệu chứng kết hợp:
- Bù nước và điện giải: đối với trường hợp tiêu chảy nhẹ, cung cấp nước và chất điện giải qua đường uống để bù lại lượng mất mát, giúp cân bằng các yếu tố vi lượng.
- Thuốc điện giải: cho bê uống tự do dung dịch điện giải nhằm hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh chóng.
Quy trình điều trị cần thực hiện đồng thời để vừa kiểm soát nguyên nhân, vừa cải thiện tình trạng sức khỏe của bê. Dùng một trong các thuốc sau: Five-Chống nóng giải độc, Five-Lyte Oral, Five-Vit KC.Lyte, Five-Điện giải Gluco, Five-Mix lyte, Five-Điện giải-C.sủi,… liều lượng theo khuyến cáo trên bao bì sản phẩm.
Trong trường hợp bê nghé bị tiêu chảy nặng, cần thực hiện các biện pháp hỗ trợ tích cực để ngăn ngừa mất nước và cải thiện sức khỏe:
-       Truyền dịch: sử dụng dung dịch sinh lý như NaCl 0,9% hoặc Ringer Lactate để bổ sung nước và cân bằng điện giải qua đường tĩnh mạch.
-       Bổ sung dung dịch Orezol: cho bê uống dung dịch Orezol để bù nước và chất điện giải, chống mất cân bằng nghiêm trọng trong cơ thể.
Hỗ trợ điều trị:
-       Kháng viêm: dùng Dexamethasone để giảm viêm và ngăn ngừa các tổn thương đường tiêu hóa.
-       Hỗ trợ xuất huyết: sử dụng Vitamin K trong trường hợp phân bê có lẫn máu, giúp cầm máu và giảm nguy cơ mất máu.
-       Tăng sức đề kháng: kết hợp bổ sung Vitamin B1 và các dưỡng chất khác để hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh hơn.
Điều trị cần được thực hiện nhanh chóng, liên tục theo dõi tình trạng của bê để điều chỉnh liệu trình kịp thời, hạn chế rủi ro.
Dùng một trong các thuốc sau: Five-Atropin, Five-Chymosin, Five-Ketofen, Hado-Dexa, Five-Mexicam, Five-Tofen@LA, Five-Vitamin B1, Five-Vitamin K,…
- Nếu bệnh do nhiễm khuẩn hay kế phát nhiễm khuẩn cần dùng kháng sinh để điều trị, có thể dùng một trong các kháng sinh sau: Five-Cefketo, Five-Cefone@LA, Five-Genamox.LA, Five-PenStrep.LA, Five-Enroclofenac,… cùng một trong các thuốc trợ sức trợ lực: Five-Acemin.B12, Five-Butasal, Five-ADE Inj, Five-Bcomplex inj,…

- Bổ sung vi sinh vật có lợi để cân bằng hệ vi sinh vật đường tiêu hóa dùng: Five-Enzym, Five-Men sống, Five-Men tiêu hoá, Five-Lacenzym cao tỏi, Five-Prozyme 5way,... liệu trình điều trị: 5-7 ngày liên tục.
- Nếu bệnh do ký sinh trùng cần tiến hành điều trị giống như các bệnh ký sinh trùng.
Dùng thuốc điều trị cầu trùng: Five-Diclacox, Five-Anticoccid.A, Five-Amproli.KA, Five-Cox 5%,…
Thuốc trị ký sinh trùng: Five-Alben.100 Oral, Five-Ivertin.100 Oral, Hado-Levasol, Five-Ivermectin, Five-Leva, Five-Mectin 100,…
Với bệnh tiêu chảy bê nghé điều trị kịp thời, tích cực, tìm đúng nguyên nhân bệnh để loại bỏ thì tỉ lệ chết thấp, bê nhanh chóng hồi phục, không ảnh hưởng đến sự phát triển sau này.
4.    Phòng bệnh tiêu chảy bê nghé
Để phòng ngừa bệnh tiêu chảy ở bê nghé, cần thực hiện các biện pháp chăm sóc và vệ sinh chuồng trại như sau:
- Đảm bảo bú sữa đầu: cho bê nghé mới sinh bú đủ sữa đầu, vì đây là nguồn cung cấp kháng thể tự nhiên giúp tăng cường hệ miễn dịch.
- Giữ chuồng trại sạch sẽ: dọn dẹp và vệ sinh chuồng mỗi ngày, đảm bảo không còn phân, nước bẩn, hay rác thải gây ô nhiễm.
- Giữ ấm chuồng nuôi: chuồng phải được che chắn cẩn thận để tránh gió lùa, mưa tạt, đặc biệt vào ban đêm. Lót một lớp rơm khô, cỏ khô cắt nhỏ hoặc trấu ở góc chuồng khô ráo để tạo nơi ấm áp cho bê nghỉ ngơi.
- Nguồn nước sạch: chỉ cung cấp nước uống đã qua xử lý sạch sẽ, đảm bảo không bị nhiễm khuẩn, hóa chất như phân bón, thuốc trừ sâu hay kim loại nặng. Không để bê uống phải nước tiểu, phân hoặc nước bẩn xung quanh chuồng.
- Thức ăn đảm bảo: rửa sạch thức ăn xanh trước khi cho bê ăn. Có thể bổ sung thêm Vitamin A và D để tăng sức đề kháng, giúp bê nghé khỏe mạnh hơn.
Thực hiện đúng các biện pháp trên sẽ giúp hạn chế nguy cơ bê nghé bị tiêu chảy, đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của chúng. Dùng một trong các sản phẩm sau: Five-Masol Forte, Five-ADE plus, Five-Canxi.ADE, Five- Mix vỗ béo trâu bò, Five-Anti virus,…
Thường xuyên tiêu độc chuồng trại nuôi bê nghé, định kỳ tẩy ký sinh trùng theo hướng dẫn của từng loại. Dùng một trong các thuốc sau: Five-Iodine, Five-BGF, Five-B.K.G, Five-Perkon 3S,… để sát trùng. Dùng Five-Tox, Five-Permethrin, Five-Cymethrin diệt côn trùng, dùng Five-Fipronil, Five-Tox spray,… diệt ngoại ký sinh trùng.
Để bảo vệ bê nghé khỏi các bệnh nguy hiểm, cần tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin cần thiết như: tụ huyết trùng, lở mồm long móng, viêm da nổi cục.
Ngoài ra, chăm sóc kỹ lưỡng đàn bê nghé, thực hiện các biện pháp phòng bệnh định kỳ là chìa khóa giúp bà con chăn nuôi đạt hiệu quả cao và duy trì đàn vật nuôi khỏe mạnh!
Xem thêm:
- Phòng và điều trị bệnh giun đũa trên bê nghé
- Bệnh viêm phổi ở trâu bò
- Bệnh chướng hơi dạ cỏ ở loài nhai lại: nguyên nhân và cách phòng trị
- Bệnh tụ huyết trùng trâu bò và cách phòng trị
- Cách phòng và điều trị hiệu quả bệnh lở mồm long móng
- Phòng và điều trị bệnh viêm da nổi cục truyền nhiễm trên trâu bò