PCR (Polymerase Chain Reaction) là một kỹ thuật tiên tiến, đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực Y học, như: chẩn đoán các bệnh di truyền, bệnh do vi khuẩn hoặc virus, phân tích ADN "dấu vân tay," kiểm tra quan hệ huyết thống,...
Nguyên lý cơ bản của PCR là nhân bản một đoạn ADN mục tiêu, tạo ra hàng triệu bản sao trong môi trường thí nghiệm (in vitro). Quá trình này mô phỏng cơ chế tự nhiên của phân bào, nhưng diễn ra nhanh chóng trong phòng thí nghiệm. ADN được khuếch đại sau đó sẽ được so sánh với các mẫu chuẩn trong cơ sở dữ liệu ADN hoặc thông số tiêu chuẩn đã biết để đưa ra kết luận chính xác.
PCR có ứng dụng với vi rút có vật chất di truyền là ARN không?
Trong trường hợp vi rút sở hữu vật chất di truyền là ARN thay vì ADN, liệu PCR có thể áp dụng được không? Để trả lời, cần tìm hiểu hai dạng PCR chính:
- PCR thời gian thực (Real-time PCR hay qPCR): Phương pháp giúp theo dõi quá trình khuếch đại ADN trong thời gian thực.
- PCR sao chép ngược (Reverse Transcription PCR hay RT-PCR): Áp dụng khi cần chuyển đổi ARN thành ADN trước khi thực hiện khuếch đại.
1. Phản ứng tổng hợp chuỗi polymerase thời gian thực (qPCR)
qPCR (Quantitative Polymerase Chain Reaction) là kỹ thuật khuếch đại một đoạn ADN cụ thể hàng trăm nghìn lần, đủ để phân tích chi tiết. Trước khi thực hiện qPCR, mẫu cần được xử lý bằng hóa chất để tách chiết ADN từ các vật liệu sinh học ban đầu.
Ngoài vai trò như một công cụ "PCR định lượng," qPCR còn có nhiều ứng dụng đa dạng như:
- Phát hiện gene mục tiêu (định tính): Cung cấp kết quả dạng Âm/Dương dựa trên sự hiện diện của gene.
- Xác định kiểu gene (genotype): Phân loại thành các kiểu gene như A, B, C,...
Một số kỹ thuật khuếch đại ADN có nguyên lý tương tự PCR nhưng hoạt động ở nhiệt độ không đổi, được gọi là phản ứng khuếch đại đẳng nhiệt. Phổ biến nhất là khuếch đại phụ thuộc vào enzyme Helicase, loại enzyme tháo xoắn sợi ADN. Điểm khác biệt với PCR truyền thống là kỹ thuật này không cần chu kỳ nhiệt để tách chuỗi đôi, kết hợp, và kéo dài ADN.
qPCR sử dụng hai cách tiếp cận chính để phát hiện và đo lường sản phẩm khuếch đại:
- Thuốc nhuộm huỳnh quang không đặc hiệu: Xen kẽ với bất kỳ ADN sợi kép nào, phát tín hiệu huỳnh quang khi ADN được tổng hợp.
- Đầu dò đặc hiệu: Sử dụng các oligonucleotide được đánh dấu bằng chất phát huỳnh quang, chỉ phát tín hiệu khi gắn với trình tự ADN mục tiêu.
2. Phản ứng tổng hợp chuỗi polymerase sao chép ngược (RT-PCR)
RT-PCR là một kỹ thuật trong đó bước đầu tiên là chuyển đổi ARN (vật liệu di truyền từ vi rút hoặc vi khuẩn có ARN) thành ADN thông qua quá trình phiên mã ngược. Sau đó, phương pháp qPCR được sử dụng để khuếch đại ADN này đến mức đủ để phân tích. Thời gian thực hiện toàn bộ quy trình RT-PCR thường kéo dài khoảng 3 giờ hoặc hơn.
Hình: RT-PCR và qPCRRT-PCR có thể được thực hiện dưới hai hình thức: một bước và hai bước.
- RT-qPCR một bước: Quá trình phiên mã ngược (chuyển ARN thành ADN) và qPCR (khuếch đại ADN) diễn ra trong cùng một ống phản ứng, sử dụng cùng một loại enzyme. Phương pháp này chỉ áp dụng được với mồi đặc hiệu.
- RT-qPCR hai bước: Hai giai đoạn được thực hiện riêng biệt trong các ống phản ứng khác nhau. Mỗi giai đoạn sử dụng enzyme, đệm và điều kiện phản ứng được tối ưu hóa riêng.
Không giống như PCR truyền thống hoặc qPCR chỉ khuếch đại được ADN, RT-PCR cho phép phân tích cả ARN. Điều này giúp phát hiện vi rút hoặc vi khuẩn có vật liệu di truyền là ARN, đồng thời xác định trình tự của bất kỳ đoạn ARN nào một cách dễ dàng hơn.
RT-PCR cũng là một trong những công cụ phổ biến nhất trong chẩn đoán và truy vết các loại vi rút như Zika, HIV, sởi, và đặc biệt là SARS-CoV-2, bên cạnh các phương pháp kiểm tra kháng thể (antibodies).
FIVELAB là Trung tâm Chẩn đoán Xét nghiệm và Kiểm nghiệm Thú y Trung Ương 5, trực thuộc Công ty Cổ phần Thuốc Thú y Trung Ương 5 (
FIVEVET).
FIVELAB với sứ mệnh "Vì sức khỏe vật nuôi", Fivelab với phương châm: KỊP THỜI - CHÍNH XÁC - TẬN TÂM - BẢO MẬT - TRÁCH NHIỆM mang dịch vụ tốt nhất đến Quý đối tác, khách hàng.
FiveLab tự hào là một trong số ít đơn vị có:
- Làm việc 24/7.
- Phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn AN TOÀN SINH HỌC CẤP III, đạt tiêu chuẩn ISO 17025.
024 3376 6868 
info@fivevet.vn 
Đăng nhập 
VN
ENG
