CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA PROBIOTICS VÀ ỨNG DỤNG TRONG CHĂN NUÔI

Hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành chăn nuôi cũng như sự đa dạng của các phương pháp chăn nuôi thì sự kỳ vọng về các chất phụ gia phuc vụ trong ngành ngày càng tăng. Những chất này có thể giúp tăng hấp thu chất dinh dưỡng cho vật nuôi, tăng sản lượng thịt và sữa,… Từ đó năng suất chăn nuôi tăng, giảm được lượng kháng sinh sử dụng và tránh hiện tượng tồn dư kháng sinh trong thực phẩm. Ở bài viết này, Fivevet nhằm đưa ra những cái nhìn cụ thể về Probiotics và những ứng dụng tuyệt vời của nó vào ngành chăn nuôi. 1. Định nghĩa
Theo định nghĩa của WHO và FAO (2002): “Probiotics là những vi sinh vật sống, mà khi được đưa vào cơ thể với số lượng đủ lớn sẽ đem lại lợi ích cho vật chủ”
2. Những đặc tính mong muốn của một chế phẩm Probiotics là gì?Probiotics là một nhóm vi sinh vật sống góp phần vào sức khỏe của vật chủ. Probiotics cải thiện sức khỏe của vật chủ thông qua việc tồn tại trong ruột của vật chủ để điều chỉnh sự cân bằng của hệ vi sinh đường ruột, cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh đường ruột và tăng cường khả năng miễn dịch. Việc sử dụng chế phẩm sinh học trong ngành chăn nuôi lợn phải có những đặc điểm sau:

• - Không bị phân huỷ bởi dịch dạ dày và dịch mật, bám dính được lên biểu mô, chất nhày.
• - Có khả năng sản xuất số lượng lớn, ổn định trong suốt quá trình sản xuất, bảo quản, phân phối.
• - Chúng có thể cải thiện sức khỏe động vật bằng cách kích thích phản ứng miễn dịch của vật chủ hoặc thông qua các cơ chế gián tiếp, chẳng hạn như giảm thiệt hại của vi khuẩn gây bệnh.
• - Nó không có tác dụng độc hại đối với vật chủ và không gây bệnh.

3. Cơ chế tác dụng của Probiotics  * Cơ chế:
a.  Kháng khuẩn
- Sản xuất chất kháng khuẩn: Probiotics tiết ra nhiều loại acid hữu cơ như axit lactic và axit acetic, cùng với hydrogen peroxide và các chất diệt khuẩn khác. Những chất này có khả năng ức chế vi khuẩn Gram (+) và Gram (-).
- Cạnh tranh với mầm bệnh: Probiotics cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh để bám dính vào đường ruột và sử dụng các nguồn dinh dưỡng cần thiết cho sự sống sót của chúng.
b. Tác động trên mô biểu bì ruột
- Tăng cường liên kết tế bào: Probiotics cải thiện sự liên kết chặt chẽ giữa các tế bào biểu mô.
- Giảm viêm và kích thích bài tiết: Giảm các phản ứng viêm và kích thích bài tiết do nhiễm khuẩn.
- Tăng sản xuất chất nhầy: Kích thích tạo ra các phân tử bảo vệ như chất nhầy.
c. Tăng cường hệ miễn dịch
- Giảm đáp ứng viêm: Tăng cường tín hiệu cho tế bào chủ nhằm giảm các phản ứng viêm.
- Tạo đáp ứng miễn dịch: Kích hoạt hệ miễn dịch để giảm các phản ứng dị ứng.
- Cải thiện hệ vi sinh đường ruột: Ngăn ngừa tiêu chảy và táo bón bằng cách cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
d. Điều chỉnh hệ vi khuẩn đường ruột
- Giảm pH hệ tiêu hóa: Probiotics làm giảm pH trong hệ tiêu hóa, cản trở sự phát triển của vi khuẩn gây hại và tăng cường dung nạp lactose, giúp ngăn ngừa tình trạng đầy hơi và khó tiêu.
- Cân bằng hệ vi sinh: Điều chỉnh thành phần vi khuẩn trong ruột, tạo sự cân bằng tạm thời của hệ sinh thái đường ruột.
Ngoài các tác dụng chính, probiotics còn cung cấp một số vitamin quan trọng cho cơ thể, hỗ trợ sức khỏe tổng thể. 
4. Các Probiotics được sử dụng nhiều nhất trong chăn nuôi 
a) Lactobacillus:Lactobacillus là một loại vi khuẩn gram dương sản xuất axit lactic, bao gồm các loài như Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus casei và Lactobacillus johnsonii. Chúng giúp cải thiện sức khỏe đường ruột và tăng cường hiệu suất tăng trưởng của động vật thông qua việc điều chỉnh biểu hiện cytokine và tăng cường chức năng hàng rào ruột.
b) Trực khuẩn Bacillus:

• - Loài phổ biến: B. subtilis, B. licheniformis, B. coagulans.
• - Ưu điểm: Tạo nội bào tử giúp bảo quản khô ở nhiệt độ phòng mà không ảnh hưởng đến khả năng sống sót, và chịu được pH acid dạ dày.
• - Tác dụng: Bacillus tiết enzyme để cải thiện tiêu hóa và thúc đẩy tăng trưởng của vật nuôi. Khi vào đường ruột, chúng ức chế vi khuẩn gây bệnh và tiết ra chất kháng khuẩn, cải thiện hệ miễn dịch và giảm bệnh tật.

c) Vi Khuẩn Bifido:
Bifidobacteria là vi khuẩn gram dương, bất động và kỵ khí nghiêm ngặt. Các loài bao gồm Bifidobacteria bifidum, Bifidobacteria longum, Bifidobacteria breve, và Bifidobacteria adolescentis. Trong ruột động vật, số lượng lớn Bifidobacteria là chỉ số đo lường sức khỏe vật chủ, giúp duy trì cân bằng hệ vi sinh và cải thiện sức khỏe tổng thể.
d) Nấm men:Nấm men là vi sinh vật đơn bào nhân chuẩn kỵ khí, với các loài nổi bật như Saccharomyces cerevisiae và Saccharomyces boulardii. Tế bào nấm men chứa protein, vitamin B và khoáng chất vi lượng quan trọng. Chúng tạo ra enzyme ngoại bào như amylase, galactosidase và inositol hexaphosphatase, đóng vai trò nâng cao giá trị dinh dưỡng, khả năng sử dụng thức ăn và cải thiện hiệu suất chăn nuôi.
4. Ứng dụng của Probiotics trong chăn nuôi: 
a) Trên lợn
Probiotics duy trì cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, nâng cao khả năng miễn dịch và sức đề kháng bệnh tật cho lợn. Điều này giúp giảm mức độ nghiêm trọng và nguy cơ mắc bệnh. Trong quá trình chăn nuôi lợn, bổ sung men vi sinh hiệu quả giảm sử dụng kháng sinh, cải thiện năng suất và tăng khả năng ứng phó với bệnh tật và các thách thức khác.
b) Trên gia cầm
Nghiên cứu chỉ ra rằng việc bổ sung probiotics vào chế độ ăn của gia cầm giúp tăng trọng lượng, tăng tỷ lệ thịt và cải thiện hàm lượng phosphor trong xương, làm xương chắc khỏe hơn. Probiotics cải thiện chất lượng thịt bằng cách giảm cholesterol và chất béo trong thịt ức và thịt đùi, tăng hàm lượng axit inosinic và axit amin, nâng cao hương vị thịt. Chúng cũng giảm nồng độ các loại oxy phản ứng (ROS), bảo vệ sắc tố myoglobin trong thịt tươi, cải thiện màu sắc thịt, và tăng cường độ mềm của thịt qua sự gia tăng nồng độ ion canxi trong cơ do Ghrelin gây ra.
Probiotics cũng góp phần giảm ô nhiễm môi trường và nâng cao an toàn thực phẩm. Chúng giảm nồng độ nitơ trong nước thải nhờ hiệu quả sử dụng thức ăn được nâng cao và giảm nhu cầu nitơ trong khẩu phần, từ đó giảm rò rỉ nitơ từ trang trại ra môi trường xung quanh.
c) Trên động vật nhai lại
Đối với động vật nhai lại lấy sữa, probiotics giúp tăng lượng thức ăn tiêu thụ và sản lượng sữa. Chúng tăng pH dạ cỏ, nồng độ axit béo dễ bay hơi và khả năng tiêu hóa chất hữu cơ. Probiotics còn làm tăng mật độ vi khuẩn dạ cỏ và vi sinh vật phân giải cellulose, từ đó nâng cao khả năng tiêu hóa chất xơ.
Xem thêm các sản phẩm chứa Probiotics sử dụng tốt cho các loài vật nuôi: Five-Envibac, Five-Prozyme 5way, Five-Probiomax,…